Gökçeada’da ‘özgür koyunlar’ kırkılıp, boyandı

ÇANAKKALE’nin Gökçeada ilçesindeki meralarda yılın 365 günü serbestçe dolaşıp, adaya has bitkileri yiyerek doÄŸadan beslendiÄŸi için ‘özgür koyun’ olarak adlandırılan İmroz koyunları, yılda bir kez konuldukları ağılda kırkılıp, küpeleri takıldı. Satılacak kuzular ve damızlıklar ayrılırken, bir yıl boyunca yine ada meralarında serbestçe dolaÅŸacak olan koyunlar, sahipleri tarafından baÅŸkalarına ait hayvanlardan ayırt edilmek için boyandı.Gökçeada ilçesinde yıl boyunca meralarda serbest dolaÅŸan ve organik olarak beslenen Ä°mroz koyunu, ‘özgür koyun’ olarak biliniyor. Daha önceki adı ‘Ä°mroz’ olan Gökçeada’nın sert ve engebeli coÄŸrafi yapısına uyumlu Ä°mroz koyunu, küçük yapısı, kıl tüylü, ince dudaklı ve topa kuyruk olması özelliÄŸiyle ön plana çıkıyor. Koyunlar yıl boyunca adanın deÄŸiÅŸik yerlerinde, farklı sürü büyüklüklerinde, kendi belirledikleri doÄŸal barınma alanlarında kalıp, sadece ada meralarında besleniyor. Adada serbest olarak dolaÅŸan ve tamamen doÄŸa ile iç içe yaÅŸayan Ä°mroz koyunu, yılın belirli dönemlerinde yetiÅŸtiriciler tarafından bir araya toplanıyor. Madra zamanı adı verilen bu dönemde küpeleme, boyama, kırpma, damızlık ayırma gibi iÅŸlemler yapılıyor.Baba mesleÄŸi olan hayvancılığı Gökçeada’da ailece sürdürdüklerini belirten Ä°smail Çetinsoy da madra zamanı geldiÄŸi için sürüsünü ağılda topladı. Ancak doÄŸada yıl boyu özgür dolaÅŸmaya alışkın Ä°mroz koyunlarını ağıla toplamak hiç de kolay olmadı. Çetinsoy, adada hayvancılık yapan arkadaÅŸlarıyla birlikte merada başıboÅŸ gezen 300’e yakın koyun, kuzu ve keçisini ağıla toplamak için büyük çaba sarf etti. Meraya dağılan 15 kiÅŸi, özgür koyunların etrafını sardı. Hayvanlara seslenip, el çırparak yön vermek isteseler de koyun ve kuzular ağıla gitmemek için uzun süre direndi. 15 kiÅŸinin koyun ve kuzuları koÅŸturma anlarında ise oraya ilginç görüntüler çıktı. Koyun ve kuzular, peÅŸlerinden koÅŸturduÄŸu kiÅŸileri terletti. Ancak sonunda koyunlar ağıla sokuldu. Bir koyun ve kuzu ise kucakta taşınarak ağıla götürüldü.Ä°lçe Tarım ve Orman Müdürlüğü veteriner hekimi, hayvan sahipleri tarafından kırkılan koyunların kulaklarına küpe taktı. Sürü sahibi Ä°smail Çetinsoy, satacağı kuzuları ayırdı, kırkılan koyunlarının sırtını kiremit renginde boyayıp, meraya saldı. Tüm iÅŸlemler için 3 saat ağılda kapalı kalan koyunların salınma anları da ilginç oldu. Özgür dolaÅŸmaya alışkın koyunlar, ağıldan koÅŸarak çıkıp meraya dağıldı. ‘GÖKÇEADA KOYUNUNUN ÖZELLİĞİ ORGANÄ°K OLMASI’Gökçeada’da küçükbaÅŸ hayvan yetiÅŸtiriciliÄŸi yapan İsmail Çetinsoy, ‘Yaz sezonu geldiÄŸi zaman koyun ve kuzularımızın kırkımını, boyasını, niÅŸanını yapıyoruz. Satılacak kuzumuz ile damızlık kuzumuzu ayırıyoruz. Veteriner hekim tarafından her yıl bu aylarda küpeleri yapılıyor. Yaklaşık 300 baÅŸ keçi ve koyunumuz var. Ailecek bu iÅŸi yapıyoruz. Babam rahmetli olduktan sonra baba mesleÄŸi olan bu hayvancılık iÅŸini devam ettirmeye çalışıyoruz. Bu iÅŸ ile geçimimizi saÄŸlıyoruz. Adada yapmış olduÄŸumuz hayvancılıktan memnunuz. Yapağından, kuzusundan, sütünden olmak üzere her ÅŸeyinden faydalanıyoruz. Gökçeada koyunun özelliÄŸi organik olmasıdır. Yılın 12 ayı daÄŸda başıboÅŸ gezer. DoÄŸal ÅŸartlarda yavrusunu doÄŸurarak büyütme özelliÄŸine sahiptir. Hayvanlara hiçbir ÅŸekilde iÄŸne, hap vermiyoruz. DoÄŸal ortamda daÄŸda bulduÄŸu kekik ve yabani otlarla beslenerek büyüyor. Yaklaşık 25 kilo ağırlığında geliyor. Damızlık olanları ayırıyoruz. Koyunlarımız organik ve doÄŸal ortamda beslendiÄŸi ve büyüdüğü için Türkiye’nin her bölgesinden talep görüyor. Türkiye’nin her yerinden gelen tüccarlar keçimizi, oÄŸlağımızı, koyunumuzu alıyor. Randevu ile gelen tüccarlar bile oluyor. Adamızın hayvanları Türkiye’nin her yerinden tercih edilmekte’ dedi.SERBEST DOLAÅžAN KOYUNLAR KARIÅžMASIN DÄ°YE BOYANIYORKüçükbaÅŸ hayvanların kırkma, küpeleme ve boyama iÅŸlemlerinin ardından doÄŸal ortamı olan meralara saldıklarını belirten Ä°smail Çetinsoy, ‘Kırkma ve küpeleme iÅŸlemi sonrası hayvanlarımızı boyamamızın sebebi ise komÅŸularımızın hayvanları ile karışmaması. Zaten uzaktan baktığımız zaman hangi hayvanın boyasından kime ait olduÄŸunu belirliyoruz. Sarı renk, mavi renk süren var. Kimisi hayvanın arkasına, kimi ensesine, kimisi de sırtına boya sürüyor. Farklı renklerde boyayıp, tekrar doÄŸaya meraya salıyoruz. Seneye inÅŸallah nasip olursa bu zaman da toplayıp, kırkma, boyama iÅŸlemlerini yapacağız’ diye konuÅŸtu.  – Çanakkale

Bir önceki yazımız olan İmroz Koyunun coğrafi işaret işlemlerinde sona gelindi başlıklı makalemizde Çanakkale, Ekonomi ve Gökçeada hakkında bilgiler verilmektedir.